Sinds ik zonnepanelen heb, wek ik meer stroom op dan ik verbruik. Vooral in de lente en zomer zie ik dat de opbrengst ruimschoots hoger ligt dan mijn dagelijkse elektriciteitsgebruik. Dat lijkt gunstig, maar ik merk ook dat er beperkingen zijn. Terugleveren aan het net levert minder op dan verbruik dat ik direct zelf gebruik
Ik ben gaan uitzoeken wat er gebeurt als ik structureel meer opwek dan ik verbruik. Niet alleen technisch, maar ook financieel
Salderen en terugleveren vergeleken
Als ik stroom opwek en tegelijk gebruik, bespaar ik direct op mijn energierekening. Maar als ik meer opwek dan verbruik, lever ik het overschot terug aan het net. De leverancier verrekent dit via het salderingsmechanisme. Tot het niveau van mijn verbruik krijg ik het volledige tarief terug. Boven dat niveau geldt vaak een lagere terugleververgoeding
Werking in de praktijk
Stel: ik verbruik 2500 kWh per jaar en wek 3000 kWh op
Dan saldeer ik 2500 kWh tegen het normale stroomtarief (inclusief energiebelasting)
De overige 500 kWh krijg ik vergoed tegen een terugleververgoeding van bijvoorbeeld 0,05 tot 0,12 euro per kWh
Dat verschil maakt uit op jaarbasis. Voor die 500 kWh krijg ik soms maar een kwart van wat ik normaal betaal
Voor- en nadelen van overproductie
Voordelen:
- Ik betaal nauwelijks nog voor stroom
- Bij een goed contract krijg ik een redelijke vergoeding voor het overschot
- Ik draag bij aan duurzame energieopwekking
Nadelen:
- Terugleververgoeding is meestal laag
- Netbelasting of terugleverkosten worden soms in rekening gebracht
- Toekomstige afbouw van saldering maakt het minder aantrekkelijk
- Apparaten en omvormers slijten sneller bij constante piekopbrengst
In de winter heb ik meestal een tekort, in de zomer juist een overschot. Jaarlijks compenseert dat elkaar deels, maar overschot blijft in veel gevallen ongunstig
Vergelijking van financiële opbrengst
| Gebruik van stroom | Opbrengst per kWh | Belastingvoordeel | Verlies of winst |
|---|---|---|---|
| Direct eigen verbruik | €0,40 | Ja | Maximaal voordeel |
| Gesaldeerd (tot jaarverbruik) | €0,40 | Ja | Gelijk aan verbruik |
| Teruglevering boven verbruik | €0,05 – €0,12 | Nee | Lager rendement |
Het loont dus vooral om de opgewekte stroom zelf te gebruiken, en te voorkomen dat ik structureel teveel teruglever
Manieren om het overschot slim te benutten
Ik probeer mijn zelfverbruik te verhogen, zodat ik minder teruglever. Dit doe ik door:
- Apparaten met een tijdklok overdag aan te zetten (wasmachine, vaatwasser)
- Zoveel mogelijk koken, laden en werken op zonnige momenten
- Elektrische boiler of warmtepomp overdag laten draaien
- Thuisaccu overwegen om overschot tijdelijk op te slaan
- Slimme sturing van verbruik met domotica of energiemanagers
Hoe meer ik verbruik op het moment van opwekking, hoe gunstiger het uitpakt
Netbelasting en toekomst van teruglevering
Op zonnige dagen zie ik soms meldingen dat het net vol zit. In sommige regio’s wordt daarom teruglevering tijdelijk beperkt. Dat heet netcongestie. In de toekomst kan het gebeuren dat ik minder mag terugleveren of er kosten voor moet betalen
Ook de salderingsregeling wordt vanaf 2025 afgebouwd. Elk jaar mag ik dan minder salderen, tot het volledig verdwijnt. Dat maakt zelfverbruik nog belangrijker
Alternatieven bij structureel overschot
Als ik structureel veel te veel opwek, denk ik na over:
- Uitbreiden van elektrisch verbruik (bijvoorbeeld een elektrische auto)
- Delen van stroom via een energiegemeenschap
- Slimme laadpalen met tijdgestuurd opladen
- Investeren in buurtbatterijen of collectieve opslag
Ik let er ook op dat ik de installatie niet overdimensioneer. Liever een systeem dat bijna al mijn verbruik dekt, dan een installatie die structureel te veel levert
Advies voor optimale balans
Ik streef naar balans tussen opwekking en verbruik. Dat levert het meeste op. Bij het installeren van zonnepanelen is het slim om het jaarlijkse verbruik als uitgangspunt te nemen. Zo voorkom ik dat ik een groot overschot opbouw waar ik weinig voor terugkrijg
