De tomatenplant is een van de meest geliefde groenteplanten in de moestuin. Met haar glanzende bladeren, gele bloemetjes en sappige vruchten brengt ze in de zomer kleur en smaak in de tuin of kas.
In ons klimaat wordt de tomatenplant meestal als eenjarige gekweekt, maar met wat aandacht is het mogelijk om haar de winter door te helpen. Wie weet hoe tomatenplant overwinteren het beste kan worden aangepakt, kan in het voorjaar opnieuw genieten van een sterke plant die sneller vruchten draagt.
Waarom een tomatenplant overwinteren
De tomatenplant is van oorsprong een tropische soort die warmte en zon nodig heeft. In koude streken zoals Nederland sterft ze af zodra de temperatuur onder de tien graden daalt. Toch is de plant in principe een vaste soort.
Door haar op een warme, beschutte plek te laten overwinteren, kun je haar in leven houden tot het volgende seizoen. Dat bespaart niet alleen tijd, maar levert ook een voorsprong op in groei en oogst. Een overwinterde plant heeft immers al een stevig wortelstelsel en sterke stengels.
Wanneer begin je met overwinteren
Zodra de nachttemperatuur in de herfst onder de tien graden komt, is het tijd om de tomatenplanten naar binnen te halen. Dat is meestal in oktober. Wacht niet tot de eerste vorst, want kou beschadigt de bladeren en de wortels snel.
Oogst alle resterende tomaten en verwijder zieke of beschadigde delen van de plant. Knip de plant vervolgens terug tot ongeveer een derde van haar hoogte, zodat ze minder ruimte inneemt en haar energie kan richten op overleven.
Hoe overwinter je een tomatenplant
Zet de plant in een pot met goed doorlatende potgrond. Kies een lichte, warme plek binnenshuis, bijvoorbeeld bij een raam op het zuiden of in een serre. De ideale temperatuur ligt tussen de vijftien en twintig graden. Geef slechts een kleine hoeveelheid water, net genoeg om de aarde licht vochtig te houden.
Te veel water zorgt voor wortelrot, zeker bij lage lichtintensiteit in de winter. Controleer de plant regelmatig op bladluis of witte vlieg en verwijder aangetaste bladeren direct.
Tomatenplant in rust laten overwinteren
Heb je geen lichte ruimte in huis, dan kun je de tomatenplant ook in rust laten overwinteren. Zet de pot dan op een koele, vorstvrije plaats met een temperatuur tussen de acht en twaalf graden. In deze rustperiode verliest de plant meestal een deel van haar blad.
Dat is normaal, want de groei staat tijdelijk stil. Geef weinig water, alleen om uitdroging van de wortelkluit te voorkomen. Zodra de dagen langer worden, zal de plant weer nieuwe scheuten vormen.

Terug naar groei in het voorjaar
In maart of april, wanneer de zon sterker wordt, kun je de tomatenplant langzaam laten ontwaken. Zet haar weer op een lichte, warme plek en begin geleidelijk meer water te geven. Voeg eventueel wat verse potgrond of compost toe om de wortels te voeden. Knip oude of zwakke takken weg zodat de nieuwe scheuten voldoende ruimte krijgen.
Binnen enkele weken zal de plant weer uitlopen en beginnen te groeien. Zodra de buitentemperatuur boven de vijftien graden blijft, kan de plant weer naar buiten of in de kas.
Eerder oogsten met overwinterde planten
Een goed overwinterde tomatenplant loopt sneller uit en bloeit eerder dan een nieuw gezaaide plant. Dat betekent dat je al vroeg in de zomer de eerste rijpe tomaten kunt plukken. Met de juiste verzorging kan een tomatenplant meerdere jaren leven en elk seizoen een rijke oogst geven.
Door haar tijdig binnen te halen en goed te verzorgen tijdens de winter, geniet je langer van een gezonde, productieve plant die elk jaar opnieuw haar heerlijke vruchten geeft.